Ankilozan Spondilit AS hastalığında kaplıca tedavisi, alternatif bir tedavi yöntemi olarak değerlendirilen ve hastaların yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olan yaklaşımlardan biridir. Bu yazıda, söz konusu tedaviye dair temel bilgiler sunulmaktadır. Bu noktada şunu baştan ifade etmek gerekir ki kaplıcalar, sahip oldukları doğal mineralli yapıları sayesinde yüzyıllardır farklı sağlık sorunlarının hafifletilmesinde kullanılmaktadır. Çok yaygın bir hastalık gibi görünmese de, Ankilozan Spondilit de kaplıca tedavisinden fayda sağladığı düşünülen rahatsızlıklardan biridir.
Ankilozan Spondilit AS Hastalığı Nedir?
Ankilozan Spondilit, omurga ve çevresindeki eklemlerde iltihaplanmaya sebeo olan kronik bir romatizmal hastalıktır. Genellikle bel, sırt ve kalça bölgesinde başlayan bu iltihap zamanla omurganın yapısını bozabilmektedir. Ayrıca kamburluk gibi duruş bozukluklarına yol açabilmektedir.
Hastalığın ilerlemesiyle beraber eklemlerde kireçlenme oluşmaktadır. Bu da hareket kabiliyetini ciddi biçimde etkileyen ağrılarla ortaya çıkmaktadır. Başta sıradan gibi görünen tutulmalar zamanla kalıcı hale gelebilmektedir.
Bu hastalık, kadın, erkek veya yaşa bağlı olmadan her bireyde görülebilmektedir. Erken teşhis edilmediğinde veya uygun şekilde tedavi edilmediğinde kişi neredeyse tamamen hareket edemez duruma gelebilmektedir.
Ankilozan Spondilit AS Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Ankilozan Spondilit AS hastalığı, başlangıçta hafif belirtilerle kendini gösterebilmektedir. Fakat zamanla günlük yaşamı zorlaştıran kronik bir tabloya dönüşebilir. AS hastalığında sıkça karşılaşılan belirtiler şu şekildedir:
- Bel, sırt, kalça ve boyun bölgelerinde inatçı ağrılar
- Sabahları belirginleşen eklem sertliği ve tutukluk
- Zamanla kamburlaşan duruş bozukluğu
- Hareket kabiliyetinde azalma
- Gece uykularını bölen şiddetli ağrı atakları
- Kronik yorgunluk hissi
- Nefes alırken zorlanma
- Baş dönmesi
- İştah ve kilo kaybı
- Karın ağrısı, ishal, kramp gibi sindirim sorunları
- Deri döküntüleri
- Gözlerde ışığa karşı hassasiyet
Bu belirtilerden biri veya birden fazla olan kişiler, mutlaka bir ortopedi veya romatoloji uzmanına başvurmalıdır. Erken teşhis, tedavi sürecini daha yönetilebilir hale getirir ve yaşam kalitesini ciddi oranda artırır.
Ankilozan Spondilit AS Hastalığında Kaplıca Tedavisi İşe Yarar mı?
Ankilozan Spondilit AS hastalığında kaplıca tedavisi, rahatsızlığın aktif olmayan yani iltihap sürecinin sakin olduğu dönemlerde destekleyici bir seçenek olarak öne çıkmaktadır. Kaplıcalardaki doğal termal sular, içerdiği mineraller sayesinde kasların gevşemesine yardımcı olmaktadır. Su içi egzersizlerle beraber uygulandığında, kasların eklemlere uyguladığı baskı azalmaktadır. Böylece hareket kabiliyetini artırırken, diğer taraftan omurgadaki sertleşme sürecini yavaşlatabilmektedir.
Fakat, kaplıca tedavisi tek başına bir çözüm değildir. Çeşitli tedavi yöntemlerinin yanında tamamlayıcı bir role sahiptir. Uygun dönemde ve uzman kontrolünde uygulandığında, yaşam kalitesini artırmaya katkı sağlayabilmektedir.
AS Hastalığının Tedavisinde Hangi Kaplıcalar Uygun?
İçeriğinde yer alan minerallerle kasları gevşeten, kan dolaşımını artıran ve ağrıları azaltmaya yardımcı olan kaplıcalar, Ankilozan Spondilit AS hastaları için rahatlatıcı bir seçenek olabilmektedir. Türkiye’de bu rahatsızlığa iyi geldiği bilinen kaplıcalar ise şu şekildedir:
- Sivas Balıklı Kaplıcaları (Kangal): Dünyaca ünlü doktor balıkların yer aldığı bu kaplıca, anti-enflamatuar etkisiyle öne çıkmaktadır. Suyun sıcaklığı ve mineral içeriği sayesinde eklem ağrılarını hafifletici etkisi bulunmaktadır.
- Afyon Gazlıgöl Kaplıcaları: Termal suları yüksek kükürt oranına sahiptir. Kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında rahatlatıcı etkisiyle bilinmektedir.
- Balçova Agamemnon Kaplıcaları (İzmir): Ege Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi iş birliğiyle çalışan bu tesis, medikal termal tedavi açısından güçlü altyapıya sahiptir.
- Yalova Termal Kaplıcaları: Osmanlı döneminden beri kullanılan Yalova kaplıcaları, özellikle romatizmal hastalıklar üzerinde olumlu etkiler göstermektedir.
- Bursa Oylat Kaplıcaları: Bursa’nın İnegöl ilçesinde bulunan bu kaplıca, yüksek sıcaklıkta termal suyuyla kas gevşemesi sağlamaktadır. Aynı zamanda hareket kısıtlılığını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
- Denizli Karahayıt Kaplıcaları: Kırmızı su olarak bilinen termal kaynaklar, içerdikleri kalsiyum ve demir sayesinde iltihaplı eklem rahatsızlıklarında tercih edilmektedir.
- Ankara Kızılcahamam Kaplıcaları: Bu sular yüksek florür içeriğiyle bilinmektedir. Özellikle romatizmal hastalıkların tedavisine destek olur.
- Bolu Göynük Akşemseddin Kaplıcaları: Doğayla iç içe konumlanan bu doğal kaynak, kas-iskelet sistemine yönelik termal uygulamalar sunmaktadır.
- Eskişehir Hamamkarahisar Kaplıcaları: Kalsiyum bikarbonatlı sular, Ankilozan Spondilit’te görülen sertlik ve tutukluk hissini azaltabilmektedir.
- Nevşehir Kozaklı Kaplıcaları: Yüksek mineralli suyu ve modern tedavi olanaklarıyla tatil ve fiziksel rahatlama arayan AS hastaları için uygundur.
Ankilozan Spondilit tedavisinde kaplıcalar tek başına bir çözüm değildir. Ancak doğru seçildiğinde ağrıların azaltılması, eklem hareket açıklığının artırılması ve genel rahatlama sağlamada etkili bir destekleyici tedavi sunabilmektedir.
Ankilozan Spondilit AS Hastalığında Kaplıca Tedavisi Hangi Durumlarda Önerilmez?
Ankilozan Spondilit AS hastalarında kaplıca tedavisi, her dönemde uygun olmayabilmektedir. Özellikle hastalığın aktif iltihap dönemlerinde, yani şiddetli ağrı, ateş, eklemde kızarıklık ve hassasiyetin arttığı süreçlerde kaplıca tedavisi önerilmez. Bu dönemde sıcak termal uygulamalar, iltihabi durumu tetikleyerek semptomların kötüleşmesine sebep olabilmektedir. Buna karşın, ileri seviyede yapısal hasar oluşmuş ancak aktif iltihap süreci geçirmiş vakalarda, kaplıca ve fizik tedavi yöntemleri birlikte uygulanabilmektedir. Dolayısıyla her hasta özelinde değerlendirme yapılmalı ve tedavi süreci mutlaka uzman hekim kontrolünde planlanmalıdır.
AS Hastalığında Kaplıca Tedavisi Nasıl Uygulanır?
Ankilozan Spondilit tedavisinde kaplıca uygulamaları genellikle doktor onayı sonrası, hastalığın aktif dönem dışında kalan süreçlerde planlanmaktadır. Tedavi, termal mineralli sularda belirli sürelerle yapılan banyo kürlerini, sıcak çamur uygulamalarını ve bazı tesislerde sunulan hidroterapi gibi destekleyici yöntemleri içermektedir. Tipik bir uygulamada hasta, günlük 20-30 dakikalık termal su banyolarına girmektedir. Bu süreç genellikle 2 ile 3 hafta süren kürler şeklinde düzenlenmektedir.
Sıcak suyun rahatlatıcı etkisi sayesinde kaslar gevşer, eklemlerdeki tutukluk hissi azalmaktadır. Bununla birlikte hareket kabiliyeti de artmaktadır. Tedavi süresince fiziksel egzersizler ve hafif germe hareketleriyle sürecin etkinliği artırılabilmektedir. Fakat uygulama sıklığı ve süresi kişisel sağlık durumuna göre belirlenmelidir. Herhangi bir riske karşı tıbbi gözetim altında yapılmalıdır.
Ankilozan Spondilit AS Hastalığında Kaplıca Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kaplıca tedavisi, Ankilozan Spondilit hastaları bazı önemli kurallara dikkat etmediği takdirde şikâyetlerde artış yaşayabilirler. Bu nedenle kaplıcaya gitmeden önce mutlaka uzman bir hekime danışmak ve süreci kontrollü şekilde yönetmek gereklidir. Ankilozan Spondilit AS Hastalığı kaplıca tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Mutlaka doktora danışılmalı
- Aktif iltihap döneminde kaplıca kullanılmamalı
- Termal suda uzun süre kalınmamalı
- Kalp, tansiyon ve böbrek hastalıkları varsa dikkat etmeli
- Yeterli dinlenme araları verilmeli
- Vücut ısısı ani değişimlere maruz bırakılmamalı
- Egzersizle birlikte uygulanabilir
- Yeterli sıvı alımı sağlanmalı
Kaplıca tedavisi Ankilozan Spondilit hastaları için gelişi güzel uygulandığında fayda yerine zarar getirebilmektedir. Bu yüzden dikkatli, kontrollü ve bilinçli şekilde hareket edildiğinde kaplıca tedavisi yaşam kalitesini artırmada etkili bir rol oynayabilir.